Διαδίκτυο και Παγκόσμιος Ιστός:
Άσπρο, Μαύρο και Γκρίζες Ζώνες
Το Διαδίκτυο (Internet) και ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web ή www) που πριν από μερικές δεκαετίες αποτελούσαν μέρος των οραματισμών μερικών πρωτοπόρων, όπως ο αμερικανός Ted Nelson, ο βρετανός Tim Berners-Lee και ο βέλγος Robert Cailliau, είναι πλέον μια απαραίτητη υποδομή και λειτουργία για περισσότερους από τους μισούς ανθρώπους σε όλον τον πλανήτη. Οι ακόμα πιο πρόσφατες εξελίξεις των κινητών τηλεφώνων, των smartphones, των tablets, των laptops και του Κινητού Ίντερνετ (Mobile Internet) μετατρέπουν μέρα με τη μέρα τις διαδικτυακές επαφές σε αναπόσπαστο μέρος και σε βιωτική ανάγκη της καθημερινότητάς μας. Η σχεδόν ακαριαία μετάδοση πληροφοριών, μέσω καλωδίων, οπτικών ινών, τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων και μικροκυμάτων, έδωσε στην επικοινωνία μια μορφή που μέχρι τώρα μόνο η παραψυχολογία και η θρησκεία μπορούσαν να υποσχεθούν. Όλα αυτά, τα ομολογουμένως θαυμαστά, αποτελούν έναν τρόπο - ένα μέσο - επαφής και αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων. Τί συμβαίνει όμως με το περιεχόμενο αυτού του ηλεκτρονικού "δούναι και λαβείν";
Άσπρο
Χωρίς να αφήσουμε την αισιοδοξία ή τον πεσιμισμό να μας απομακρύνουν από την αντικειμενικότητα, πιστεύουμε πως αυτά που μπορούν να μας προσφέρουν το Διαδίκτυο και ο Παγκόσμιος Ιστός είναι:
Άσπρο, Μαύρο και Γκρίζες Ζώνες
Το Διαδίκτυο (Internet) και ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web ή www) που πριν από μερικές δεκαετίες αποτελούσαν μέρος των οραματισμών μερικών πρωτοπόρων, όπως ο αμερικανός Ted Nelson, ο βρετανός Tim Berners-Lee και ο βέλγος Robert Cailliau, είναι πλέον μια απαραίτητη υποδομή και λειτουργία για περισσότερους από τους μισούς ανθρώπους σε όλον τον πλανήτη. Οι ακόμα πιο πρόσφατες εξελίξεις των κινητών τηλεφώνων, των smartphones, των tablets, των laptops και του Κινητού Ίντερνετ (Mobile Internet) μετατρέπουν μέρα με τη μέρα τις διαδικτυακές επαφές σε αναπόσπαστο μέρος και σε βιωτική ανάγκη της καθημερινότητάς μας. Η σχεδόν ακαριαία μετάδοση πληροφοριών, μέσω καλωδίων, οπτικών ινών, τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων και μικροκυμάτων, έδωσε στην επικοινωνία μια μορφή που μέχρι τώρα μόνο η παραψυχολογία και η θρησκεία μπορούσαν να υποσχεθούν. Όλα αυτά, τα ομολογουμένως θαυμαστά, αποτελούν έναν τρόπο - ένα μέσο - επαφής και αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων. Τί συμβαίνει όμως με το περιεχόμενο αυτού του ηλεκτρονικού "δούναι και λαβείν";Άσπρο
Το Διαδίκτυο είναι εκπληκτικό τεχνολογικό επίτευγμα και η δυνατότητα πρόσβασης στον Παγκόσμιο Ιστό που μας δίνει είναι μεγαλειώδης. Την απολαμβάνουμε, τη χρησιμοποιούμε και διασκεδάζουμε με αυτήν. Ποτέ στη γνωστή ιστορία του πολιτισμού δεν υπήρξε μια τόσο μεγάλη τράπεζα πληροφοριών και μια τόσο απλή διαδικασία πρόσβασης σε αυτήν. Με ένα smartphone, ένα tablet ή έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, που τα αποκτάς εύκολα όσο και μια καφετιέρα ή ένα ποδήλατο, μπορείς να επισκεφθείς αυτήν την τεράστια "βιβλιοθήκη" και όχι μόνο να πάρεις αυτό που χρειάζεσαι αλλά και να προσθέσεις, να συμπληρώσεις ή να διορθώσεις στοιχεία, γνώσεις και απόψεις.
Άσπρα! Όλα, από αυτή την οπτική γωνία, τα βλέπουμε και φαίνεται πως είναι άσπρα.
Μαύρο
Άσπρα! Όλα, από αυτή την οπτική γωνία, τα βλέπουμε και φαίνεται πως είναι άσπρα.
Μαύρο
Κατόπιν έρχεται η άλλη πλευρά, η πλευρά της κλοπής προσωπικών δεδομένων, της κλοπής πνευματικών δικαιωμάτων, της παραβίασης τραπεζικών λογαριασμών, η πλευρά του αδίστακτου διαφημιστικού βομβαρδισμού ή και η πλευρά του εθισμού και της εξάρτησης από το μέσο.
--- Το ποσό των 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων χάθηκε για τους εμπόρους στις ΗΠΑ το 2012, κατά τις διαδικτυακές εμπορικές συνδιαλλαγές, με απάτες και παραβιάσεις πιστωτικών καρτών. (Internet Retailer).
--- Σε έρευνα του Pordue University (Research by Purdue University into energy consumption by apps - Μάρτιος 2012) διαπιστώθηκε πως η Εφαρμογή Ειδήσεων (News App) της εφημερίδας "The New York Times" χρησιμοποιεί μόνο το 25% του ρεύματος που καταναλώνει για την προβολή ειδήσεων και το υπόλοιπο 75% για την προβολή διαφημίσεων. Όσοι βιαστούν να πουν πως δεν ασχολούνται με τις διαφημίσεις, ας αναρωτηθούν πόσα προϊόντα γνωρίζουν που δεν τα έχουν δει σε κάποια διαφήμιση.
--- Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο TIME το 2012 (How to Use Technology to Make Your Smarter) γίνεται αναφορά σε έρευνα του Monash University της Μελβούρνης για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας των κινητών τηλεφώνων και των άλλων ασύρματων συσκευών στον άνθρωπο (Mobile telephone use is associated with changes in cognitive function in young adolescents.). Κατά την έρευνα παρατηρήθηκε ένα παράλληλο σύμπτωμα. Οι έφηβοι που συμμετείχαν και ήταν συχνοί χρήστες κινητών τηλεφώνων, μηνυμάτων SMS, μηχανών αναζήτησης (search engines) και άλλων αυτοματοποιημένων λειτουργιών, όπως η αυτόματη συμπλήρωση των κειμένων (auto-complete, auto-fill), αντιδρούσαν βιαστικά και με λιγότερη ακρίβεια σε θέματα υψηλού γνωστικού επιπέδου. Τη συμπεριφορά αυτή τη διδάσκονται από τη σχέση τους με τις πολύ γρήγορες, πιθανολογικές και συνεπώς όχι πάντα ακριβείς αντιδράσεις των αυτοματισμών των λογισμικών, καταλήγει η έρευνα.
--- Ένα ακόμα συμπέρασμα, (μελέτη του Columbia University που δημοσιεύτηκε στο Science: Google Effects on Memory) είναι πως οι άνθρωποι εναποθέτουν στους υπολογιστές και τις μηχανές αναζήτησης τα θέματα μνήμης τους και όταν έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολες ερωτήσεις δεν ψάχνουν την απάντηση...! Ψάχνουν το smartphone, το tablet, το desktop, κάτι τέλος πάντων για να τους βρει τη λύση. Και ο κατάλογος των περιπτώσεων συνεχίζεται.
Γκρίζες Ζώνες
Τέλος, φθάνουμε σε εκείνη την τεράστια περιοχή του Ίντερνετ και του Παγκόσμιου Ιστού που δεν είναι ούτε μαύρη, ούτε άσπρη, αλλά καλύπτει όλες τις ενδιάμεσες διαβαθμίσεις του γκρι. Όλο το φάσμα των ιστοτόπων (websites), από τους αξιόλογους επιστημονικούς και καλλιτεχνικούς μέχρι τους άθλιους προπαγανδιστικούς και μισαλλόδοξους. Από τους ουσιαστικούς ενημερωτικούς και διδακτικούς μέχρι τα άντρα της παραπληροφόρησης και του αρρωστημέναου σεξισμού. Από τους συνεπείς και ακριβείς ιστοτόπους, μέχρι τους παραπλανητικούς που θυμίζουν κινηματογραφικά σκηνικά σε όσους μπορούν να δουν πίσω από την ψευδαίσθηση της πρόσοψης που τόσο εύκολα προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία. Εδώ τίθεται θέμα κρίσης και επιλογής, έρευνας και διασταύρωσης, συλλογής στοιχείων και απόφασης. Όλα αυτά όμως προϋποθέτουν εγρήγορση, προδιάθεση και χρόνο Ποιός τα διαθέτει;
--- Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο TIME το 2012 (How to Use Technology to Make Your Smarter) γίνεται αναφορά σε έρευνα του Monash University της Μελβούρνης για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας των κινητών τηλεφώνων και των άλλων ασύρματων συσκευών στον άνθρωπο (Mobile telephone use is associated with changes in cognitive function in young adolescents.). Κατά την έρευνα παρατηρήθηκε ένα παράλληλο σύμπτωμα. Οι έφηβοι που συμμετείχαν και ήταν συχνοί χρήστες κινητών τηλεφώνων, μηνυμάτων SMS, μηχανών αναζήτησης (search engines) και άλλων αυτοματοποιημένων λειτουργιών, όπως η αυτόματη συμπλήρωση των κειμένων (auto-complete, auto-fill), αντιδρούσαν βιαστικά και με λιγότερη ακρίβεια σε θέματα υψηλού γνωστικού επιπέδου. Τη συμπεριφορά αυτή τη διδάσκονται από τη σχέση τους με τις πολύ γρήγορες, πιθανολογικές και συνεπώς όχι πάντα ακριβείς αντιδράσεις των αυτοματισμών των λογισμικών, καταλήγει η έρευνα.
--- Ένα ακόμα συμπέρασμα, (μελέτη του Columbia University που δημοσιεύτηκε στο Science: Google Effects on Memory) είναι πως οι άνθρωποι εναποθέτουν στους υπολογιστές και τις μηχανές αναζήτησης τα θέματα μνήμης τους και όταν έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολες ερωτήσεις δεν ψάχνουν την απάντηση...! Ψάχνουν το smartphone, το tablet, το desktop, κάτι τέλος πάντων για να τους βρει τη λύση. Και ο κατάλογος των περιπτώσεων συνεχίζεται.
Γκρίζες Ζώνες
Τέλος, φθάνουμε σε εκείνη την τεράστια περιοχή του Ίντερνετ και του Παγκόσμιου Ιστού που δεν είναι ούτε μαύρη, ούτε άσπρη, αλλά καλύπτει όλες τις ενδιάμεσες διαβαθμίσεις του γκρι. Όλο το φάσμα των ιστοτόπων (websites), από τους αξιόλογους επιστημονικούς και καλλιτεχνικούς μέχρι τους άθλιους προπαγανδιστικούς και μισαλλόδοξους. Από τους ουσιαστικούς ενημερωτικούς και διδακτικούς μέχρι τα άντρα της παραπληροφόρησης και του αρρωστημέναου σεξισμού. Από τους συνεπείς και ακριβείς ιστοτόπους, μέχρι τους παραπλανητικούς που θυμίζουν κινηματογραφικά σκηνικά σε όσους μπορούν να δουν πίσω από την ψευδαίσθηση της πρόσοψης που τόσο εύκολα προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία. Εδώ τίθεται θέμα κρίσης και επιλογής, έρευνας και διασταύρωσης, συλλογής στοιχείων και απόφασης. Όλα αυτά όμως προϋποθέτουν εγρήγορση, προδιάθεση και χρόνο Ποιός τα διαθέτει;
Χωρίς να αφήσουμε την αισιοδοξία ή τον πεσιμισμό να μας απομακρύνουν από την αντικειμενικότητα, πιστεύουμε πως αυτά που μπορούν να μας προσφέρουν το Διαδίκτυο και ο Παγκόσμιος Ιστός είναι:
--- Άσπρα, γεμάτα γνώσεις, λύσεις, δυνατότητες επικοινωνίας και ψυχαγωγίας, σε ποσότητες και ποικιλία πρωτόγνωρες, που βρίσκονται εκεί και απλώς μας περμένουν.
--- Μαύρα, με έκθεση σε κινδύνους εξαπάτησης και παγίδες χειραγώγησης, με αμφιλεγόμενα συμπτώματα στη συμπεριφορά και τη φυσική μας κατάσταση, τα οποία με δυσκολία μπορούμε να αποφύγουμε ή έστω να περιορίσουμε.
--- Γκρίζα, περιέχοντας όλη τη γκάμα της ανθρώπινης ψυχικής και πνευματικής παραγωγής, από τον υψηλό στοχασμό και τη δημιουργικότητα, μέχρι την ιδιοτελή εκμετάλλευση και τη διαστροφή.
Το Διαδίκτυο και ο Παγκόσμιος Ιστός είναι εδώ. Είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης και αιτία εξελίξεων.
